'Ineens cultureel ambassadeur'
Kunstschilder Jos van Beek uit Sint Anthonis exposeert in Vitebsk. Zijn werk heeft raakvlakken met dat van Marc Chagall, die is geboren in deze Wit-Russische stad. Zijn 120e geboortedag wordt op 7 juli gevierd.
Halverwege het gesprek wijst Jos van Beek (61) naar een schilderij op de grond. "Een typische Van Beek", zegt hij. Kleurrijk en abstract, maar met een licht figuratieve toets: bij nauwkeurige observatie laten de gestalten zich langzaam kennen.
Dan schuift hij het doek aan de kant en er komt een ander doek tevoorschijn. "Maar deze kennen ze niet van mij", zegt hij. Brede horizontale kleurbanen, gele bovenin,daaronder oranje en rood in verschillende tinten; het geheel eindigt onderin in donkerblauw. "Zonsondergang boven de zee", zegt hij. "Ik was op vakantie op Madeira en zag iedere avond die prachtige zon ondergaan. Een cliché, ik weet het, maar toch. Toen ik thuis kwam moest ik het proberen terug te halen. Op doek dan. Na lang worstelen heb ik zelfs de zee kunnen vangen. Met een droge kwast heb ik licht golvende bewegingen gemaakt in het blauw. Je ziet het alleen bij het juiste licht."
Hij denkt niet dat galeriehouders zich voor dit werk interesseren. "Als je eenmaal bekend staat om een bepaalde stijl, kom je daar moeilijk meer vanaf." Het is de ironie van een kunstenaarsstijl. Zit je er aan vast, dan raak je er moeilijk van los.
Bij Van Beek heeft het tot de uitnodiging geleid om in Vitebsk, Wit-Rusland, te komen exposeren, volgende maand. Het werk van Van Beek zal, samen met dat van de Eindhovense schilder Jan Peter van Opheusden de viering van Chagalls 120e geboortedag aankleden.
"Een enkele kunstcriticus legde vroeger wel eens een verband tussen mijn werk en dat van Chagall. Je weet hoe dat gaat: dat gaat een eigen leven leiden. Ik zie zelf ook wel overeenkomsten. Op dat schilderij daar - hij wijst naar een doek op de muur - zie je een zwevende figuur. Die zijn ook bekend van Chagall, maar dat is bij mij puur toeval."
Hij voelt zich zeer gevleid met de invitatie. "Zeker omdat je daar de status van cultureel ambassadeur van Nederland krijgt. Zo'n kans laat je je niet ontglippen."
Alhoewel hij Chagall wel bewondert, voelt hij zich meer beinvloed door de expressionist Franz Marc. (1880-1916). "Toen ik als kind zijn blauwe paarden zag, dacht ik: hé, dat kan ook. Een blauw paard! "Kleur kreeg voor mij een extra betekenis; dat het koele blauw kon verwijzen naar de kwellingen waaronder een werkpaard gebukt gaat, een geweldige ervaring" Als kind zag Van Beek zijn vader, in het ouderlijk huis in Boxmeer, in de weer met verf en houten paneeltjes. Daar werd de kiem gelegd voor zijn kunstenaarschap. Van zijn moeder kreeg hij versleten lakens die hij zelf met punaises rondom een houten frame spande. "Zo is het begonnen", zegt hij. Inmiddels gaan Van Beeks doeken als warme broodjes over de toonbank. Zijn productie is immens. Sinds hij twee jaar geleden volledig stopte met lesgeven in de kunstvakken, staat hij alleen nog in zijn atelier. Werkt aan twee, drie schilderijen tegelijk.
"Inspiratie? Die is er altijd," zegt hij. "Je hebt wel eens een dag dat je minder tevreden bent. Maar inspiratie heb ik altijd. Alles wat er om me heen gebeurt,inspireert me. En het ene schilderij roept weer het volgende op." Midden in zijn woonkamer hangt een monumentaal doek. "Is nog niet af, maar ik heb het alvast opgehangen. Ik kijk er een paar keer per dag naar." Hij staat op en wijst naar een gele partij op het schilderij. "Gisteren heb ik een kwast gepakt, een doek op de vloer gelegd tegen het knoeien, en dit geel gemaakt. Het was rood, maar dat stoorde me."
Bron: De Gelderlander, vrijdag 22 juni 2007
door Geurt Franzen
